ولى به تدريج که مسئلهٔ کنترل داخلى مورد تجزيه و تحليل بيشتر علمى و عملى قرار گرفت، اهميت عمليات غيرمالى دستگاه از لحاظ برقرارى يک سيستم کنترل داخلى جامع و مطلوب آشکار گرديد و در نتيجه کنترل داخلى مفهوم وسيع‌ترى يافته و جنبه‌هاى ديگرى را نيز که در تعريف فوق ديده مى‌شود در برگرفت. به‌طورى که از اين تعريف بر مى‌آيد کنترل داخلى تنها به امورى که عرفاً امور مالى و حسابدارى شناخته شده‌اند محدود نگرديده و دامنهٔ بسيار وسيعى دارد. هرگونه مقررات، دستورات و کنترل‌هائى که به‌نحوى از انحاء در حفاظت از دارائى‌ها در مقابل سوءاستفاده، ضايعات و عدم کارآئى واحدها و يا در نگاهدارى مدارک مالى و ادارى و عملياتى دقيق و قابل‌اطمينان و بالاخره در جهت نظارت کلى بر امور و بهبود هر يک از روش‌هاى دستگاه و افزايش کارآئى آن مؤثر باشد جزئى از کنترل داخلى دستگاه را تشکيل مى‌دهد

کسب اطلاع از کنترل‌هاى داخلى

کسب اطلاع از کنترل‌هاى داخلى مؤسسه مورد رسيدگى از سه طريق پرسش، آزمايش و مشاهده امکان‌پذير است. بسيارى از روش‌هاى کنترل داخلى مؤسسه مورد رسيدگى ضمن انجام عمليات حسابرسى به وسيلهٔ مشاهدهٔ عينى مورد توجه حسابرس قرار خواهند گرفت. مثلاً حسابرس ضمن بازرسى از انبار، چگونگى کنترل‌هاى مربوط به تحويل و ثبت اوليهٔ مواد صادره از انبار را از نزديک مشاهده خواهد کرد و يا ضمن بررسى اسناد و اوراق حسابدارى مؤسسه خواهد ديد که آيا کليهٔ پرداخت‌ها با تصويب مقامات مجاز به‌عمل مى‌آيد يا نه. بسيارى از روش‌هاى ديگر کنترل داخلى ضمن آزمايش‌هائى که حسابرس براى رسيدگى به جنبه‌هاى مختلف عمليات مؤسسه به‌عمل مى‌آورد معلوم مى‌شوند. مثلاً ضمن آزمايش فاکتورهاى خريد، وجود و اجراء مرتب رويه‌هاى مشخصى براى کنترل محاسبهٔ فاکتورها و يا کسر کليهٔ تخفيفات متعلّقه و نظاير آن معلوم خواهد شد